Katastrofa elektrowni jądrowej w Czarnobylu
Wypadek jądrowy, mający miejsce 26 kwietnia 1986 w reaktorze
jądrowym bloku energetycznego nr 4 elektrowni jądrowej w Czarnobylu. W wyniku przegrzania reaktora doszło do
wybuchu wodoru, pożaru oraz rozprzestrzenienia substancji promieniotwórczych.Była
to największa katastrofa w historii energetyki jądrowej i jedna z największych
katastrof przemysłowych XX wieku. Razem z katastrofą w elektrowni jądrowej
Fukushima I została zakwalifikowana do siódmego, najwyższego stopnia w skali
INESW wyniku awarii skażeniu promieniotwórczemu uległ obszar od 125 000 do 146
000 km² terenu na pograniczu Białorusi, Ukrainy i Rosji, a wyemitowana z
uszkodzonego reaktora chmura radioaktywna rozprzestrzeniła się po całej
Europie. W efekcie skażenia ewakuowano i przesiedlono ponad 350 000 osób
Jak na ironię, katastrofa elektrowni w Czarnobylu zdarzyła
się w trakcie testu, który miał służyć poprawie bezpieczeństwa. Test miał za
zadanie sprawdzenie funkcjonowania systemu, który był odpowiedzialny za
chłodzenie reaktora w sytuacji awaryjnej. Próbę uważano za całkowicie
bezpieczną. Zakładano stopniowe obniżenie mocy reaktora, do ok. 1/3 w stosunku
do normalnej. Po odcięciu dopływu wody do turbin naukowcy mieli obserwować, czy
taka ilość energii wystarcza do podtrzymania zasilania, nim rozpędzą się
silniki spalinowe, odpowiedzialne za utrzymanie działania reaktorów w sytuacji
awaryjnej. Test miał trwać minutę.
W nocy z 25 na 26 kwietnia pracownicy rozpoczęli obniżanie
mocy reaktora. Jednak moc spadła bardziej niż planowano, czego wynikiem było
tzw. zatrucie ksenonowe. Operatorzy zdecydowali się z powrotem podwyższyć moc
reaktora, co było błędem i przyczyną katastofy. Załoga całkowicie straciła
kontrolę nad reaktorem. O godz. 1:22 doszło do kolejnego spadku mocy.
Mimo to eksperyment kontynuowano. Test rozpoczął się o
godzinie 1:23. Po odłączeniu dopływu pary do pomp moc reaktora zaczeła
gwałtownie rosnąć. W ciągu paru sekund kilkadziesiąt razy przekroczyła
maksymalną moc reaktora. Błyskawicznie doszło do reakcji chemicznych, po
których nastąpiła eksplozja wodoru. Wybuch rozsadził rdzeń reaktora i zerwał
przykrywającą go, ważącą 2 tys. ton, stalową płytę. Do atmosfery przedostały
się duże ilości substancji radioaktywnych. Skażeniu uległ nie tylko teren
elektrowni i jej najbliższe otoczenie, ale znaczny obszar Europy.
Reakcja
władz radzieckich
Władze ZSRR początkowo zaprzeczały katastrofie, a następnie
podawały skąpe i niemożliwe do zweryfikowania dane. Wywołało to w Europie
spekulacje o tysiącach ofiar i śmiertelnym zagrożeniu dla mieszkańców Europy.
- W Polsce już 28 kwietnia zanotowano wyraźny wzrost
promieniowania radioaktywnego. W Polsce niesuwerennej, podporządkowanej
radzieckim interesom informację o katastrofie cenzura przetrzymała przez
kilkadziesiąt godzin- mówił prof. Jerzy Eisler w audycji ”Kronika dwóch
tysiącleci”.
Oficjalną przyczyną katastrofy, podaną opinii publicznej
przez radzieckich ekspertów i sąd, były rażące naruszenia zasad bezpieczeństwa
przez obsługę reaktora. Za winnych uznano kierownictwo elektrowni oraz
nadzorującego eksperyment Anatolija Diatłowa. Jako jedyny dożył on końca
procesu. Skazano go na 10 lat więzienia, ale został przedterminowo zwolniony z
powodu choroby poppromiennej. Przez cały czas bronił obsługi, jako przyczynę
katastrofy podając wady konstrukcyjne reaktora, który nigdy nie powinien zostać
dopuszczony do eksploatacji.
Skutki?
Skutki katastrofy najbardziej dotknęły terytorium Ukrainy,
gdzie skażeniu uległo 9 procent kraju. Z powodu odniesionych ran i w wyniku
napromieniowania zginęło 31 pracowników elektrowni
i strażaków próbujących ugasić pożar. Około tysiąca osób,
głównie ratowników i pracowników elektrowni otrzymało duże dawki
promieniowania, co doprowadziło do poważnych chorób. Po katastrofie
przesiedlono ok. 300 tysięcy osób, które mieszkały w promieniu 100 km od
elektrowni. Do dziś trwa spór o liczbę ofiar katastrofy.
Elektrownia
jądrowa w Czarnobylu zaraz po wybuchu reaktora
Czym jest choroba popromienna?
Choroba
popromienna jest ostrym schorzeniem ogólnoustrojowym, wywołanym przez
napromieniowanie całego ciała (lub jego większości) dużą dawką promieniowania
jonizującego w bardzo krótkim okresie czasu – zwykle w ciągu kilku minut.
Pojęcie to nie jest tożsame z tzw. odczynem popromiennym, będącym powikłaniem
radioterapii onkologicznej.
Jakie są
objawy choroby popromiennej?
Choroba
popromienna w medycynie, poza sytuacjami szczególnymi (broń atomowa, awaria
reaktora jądrowego), występuje bardzo rzadko – zazwyczaj jako skutek wadliwego
działania sprzętu używanego do badań obrazowych lub radioterapii nowotworów, w
wyniku czego pacjent poddawany procedurze diagnostycznej lub terapeutycznej
otrzymuje niezwykle wysoką dawkę promieniowania jonizującego w krótkim czasie.
Najbardziej
podatne na szkodliwy wpływ promieniowania jonizującego (przenikliwego) w
organizmie są komórki szybko dzielące się. W zależności od zakresu dotkniętych
przez schorzenie układów narządów (tj. szpiku kostnego, układu pokarmowego,
układów nerwowego i naczyniowego), obecny może być cały wachlarz objawów
chorobowych na każdym jej etapie.
Ofiary Czarnobyla
Warto obejrzeć:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz